Dnia 15 kwietnia 2013 roku miało miejsce wydarzenie niezwykłe. W cieplickim pałacu spotkali się przedstawiciele instytucji i organizacji, których działania swoim zakresem obejmują tereny należące dawniej do rodu Schaffgotschów. Podpisali oni „Porozumienie Fideikomis Chojnicki". Dzięki temu dalsze działania dla dobra regionu podejmowane przez sygnatariuszy porozumienia będą nie tylko zbieżne ale także wzajemnie wspierane. Porozumienie ułatwi pozyskiwanie funduszy na wspólne projekty.

 

Porozumienie Fideikomis Chojnicki 01
Podpisywanie Porozumienia. Foto: Krzysztof Tęcza

Sam akt podpisania porozumienia zbiegł się z ważnymi rocznicami. Równo 305 lat temu wyniesiono Johanna Antona Schaffgotscha do stanu dziedzicznych hrabiów Cesarstwa. Obdarowano go także przywilejem połączenia herbów Schaffgotschów i piastowskich książąt brzesko-legnickich. 280 lat temu Jan Antoni sporządził testament uważany za dokument fundacyjny Biblioteki Schaffgotschów. Od tej pory księgozbiór wraz ze zbiorami militarnymi oraz sztuki był wciąż powiększany. Stał się on częścią Fideikomisu Chojnickiego, który utworzono celem uchronienia majątku przed rozproszeniem. Taka forma zarządzania doprowadziła do powstania „Skarbca Śląskiego" zwanego „Schaffgotschianum". Niestety po II wojnie światowej te niezwykłe zbiory zostały rozproszone po całym kraju. Znajdują się one m.in. w Muzeum Narodowym w: Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu; na Zamku Królewskim w Krakowie; w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku; Muzeum w Wałbrzychu. Zbiory biblioteczne znajdują się m.in. w Bibliotece Narodowej w Warszawie, Bibliotekach Uniwersytetów: Warszawskiego, Toruńskiego, Wrocławskiego, KUL-u; Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Stare druki zobaczymy w Archiwach Państwowych większych miast Polski czy w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Porozumienie Fideikomis Chojnicki 02
Od lewej: Stanisław Firszt, Maciej Pawłowski, Maciej Markowski, Jerzy Czajka, ks. Józef Frąc, Andrzej Raj, Andrzej Mateusiak i O. Stefan Wojda. Foto: Krzysztof Tęcza

Idea dzisiejszego porozumienia może nieco odbiega od podstawowych zasad obowiązujących w tamtych czasach jednak jest jak najbardziej godna upowszechniania. Przedstawiam zatem tekst porozumienia (dosłowny).

My zebrani w Cieplicach w Pałacu Schaffgotschów
Roku Pańskiego 2013 dnia 15 kwietnia
zawiadamiamy treścią niniejszego pisma, wszystkich których należy,
że dnia dzisiejszego zgodnie podpisaliśmy
Porozumienie Fideikomis Chojnicki

A to, obiecujemy i przyrzekamy:

  • naprzód żadnego rozerwania między sobą nie czynić, ale podłóg miejsca i czasu naznaczonego zjechać się i Porozumienie utrzymać
  • wszelkie wysiłki czynić, by dojść do wspólnych działań na rzecz dobra ziemi naszej
  • pokój między sobą zachować i wzajem wspierać się, a różnice co by między nami jawić się mogły na zjeździe pobliskim ułożyć
  • stałość w Porozumieniu i wierność dla prawideł jego
  • decyzje wszelakie, które podejmować będziemy, osobliwie w materiałach ekonomicznych, aby przez większość głosów zapadać musiały
  • wszelkie problema wspólną radą i siłą rozwiązywać i powstać przeciwko każdemu, który by to na Porozumienie nasze nastawał
  • że nie będzie można na zjeździe, bez jednomyślnego zezwolenia, powiększać składu Porozumienia raz ustanowionego
  • zaręczamy ponadto, niedogodności lub szkody poniesione w czasie trwania Porozumienia równo i zgodnie ponosić co słowem naszym zaręczamy

Na dowód tego pieczęcie nasze zostały odciśnięte i podpisy własną ręka skreślone.
Dan w Cieplicach, w dniu 15 kwietnia 2013 r.

Porozumienie Fideikomis Chojnicki 03

Porozumienie podpisali (alfabetycznie):

  • Jerzy Czajka – Kasztelan Zamku Chojnik, założyciel Bractwa Rycerskiego Zamku Chojnik
  • Stanisław Firszt – Dyrektor Muzeum Przyrodniczego w Jeleniej Górze
  • Ks. Józef Frąc – Proboszcz Parafii Rzymsko-Katolickiej p. w. św. Marcina w Jeleniej Górze-Sobieszowie
  • Andrzej Mateusiak – Wiceprezes Urzędujący Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego „Sudety Zachodnie" w Jeleniej Górze
  • Maciej Markowski – Prezes Uzdrowiska Cieplice Sp. Z o.o. – Grupy PGU
  • Maciej Pawłowski – Dyrektor Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego w Jeleniej Górze Politechniki Wrocławskiej
  • Andrzej Raj – Dyrektor Karkonoskiego Parku Narodowego z siedzibą w Jeleniej Górze
  • O. Stefan Wojda – Proboszcz Parafii Rzymsko-Katolickiej św. Jana Chrzciciela w Jeleniej Górze-Cieplicach.

Oprócz sygnatariuszy przy podpisaniu Porozumienia obecny był autor książki "Schaffgotschowie. Panowie na Chojniku i Cieplicach" Arkadiusz Kuzio-Podrucki oraz autor tych słów, który udokumentował to ważne wydarzenie zarówno w piśmie jak i fotografiach.

Krzysztof Tęcza


Dokument PDF