W czwartek 16 maja 2019 roku w Miejskim Ośrodku Kultury w Kowarach odbyła się Konferencja pod nazwą „Ocalmy pamięć Karkonoszy”. Jej organizatorem był MOK Kowary oraz Instytut badawczy Pamięć Karkonoszy. Jest to wspólny projekt czesko-polski, który powstał po to by zachować w pamięci wydarzenia przede wszystkim ostatnich kilkudziesięciu lat na terenie Karkonoszy. Chodzi o to by historia tych lat nie była dla nas obojętna. Dlatego ważną sprawą jest spisanie wydarzeń jakie miały miejsce w regionie. Ale nie tylko. Chodzi także o spisanie historii miejscowości, domów i w końcu rodzin czy poszczególnych osób.

Foto: Krzysztof Tęcza

Karkonosze są inaczej postrzegane przez przybyszów z zewnątrz a inaczej przez tych, którzy tutaj żyją na co dzień. Dlatego celem projektu jest stworzenie miejsca, w którym będą gromadzone zbierane dane. Jeśli chodzi o stronę czeską prowadzone są już prace adaptacyjne w pozyskanym dla potrzeb projektu obiekcie (po stronie polskiej baza będzie mieściła się w siedzibie MOK Kowary). Będą tam pracować osoby zajmujące się zbieraniem ale także przetwarzaniem, utrwalaniem oraz upowszechnianiem pozyskanych wiadomości. Założone zadanie jest dużym wyzwaniem.

Najważniejszym na dzień dzisiejszy jest stworzenie bazy danych, a właściwie dwóch baz wzajemnie się uzupełniających. Jedna baza będzie znajdować się po stronie czeskiej, druga po polskiej. Cały projekt jest przewidziany na 3 lata. Niebawem strona czeska zorganizuje pierwsze warsztaty poświęcone wydarzeniom z 1968 roku. Do dzisiaj bowiem to co się wówczas wydarzyło kładzie cień na stosunki polsko-czeskie. Będą także organizowane wspólne spacery uczniów szkół z obu stron Karkonoszy. Dotyczyć to będzie także studentów. Jesienią zostanie wybudowana „Ścieżka dysydencka” w miejscowości Malá Úpa. Później przewidziana jest publikacja, w której zostanie zamieszczona część pozyskanych materiałów. Kolejne publikacje będą ukazywać się co jakiś czas. Będą także organizowane spotkania ze świadkami historii, czyli osobami, które mogą wnieść coś nowego do naszej wiedzy. Zostanie opracowany temat wysiedlenia i zasiedlenia terenów górskich w okresie powojennym.

Powyższe plany obejmują stronę czeską. Jeśli chodzi o stronę polską to najważniejszym będzie dokumentowanie teraźniejszości. Zbieranie zdjęć i materiałów  z okresu po 1945 roku, gdyż one szybko zanikają. Duży nacisk będzie położony na kręcenie filmowych wywiadów z ludźmi, którzy są ważni dla regionu ze względu na ich działalność. Również będą robione filmy pokazujące architekturę w regionie. W Kowarach w najbliższym czasie w ramach opisywanego projektu odbędą się warsztaty fotograficzne poświęcone wydarzeniom z roku 1968 oraz spotkanie zespołów ludowych i orkiestr dętych.

Strona czeska pokazała dotychczasowe osiągnięcia mogące wejść w skład baz danych podejmowanego projektu. W miejscowości Pec po Śnieżką zostały opisane niemal wszystkie domy. Mają one założone stosowne metryczki. Możemy z nich dowiedzieć się kiedy dany obiekt został wybudowany, kto w poszczególnych okresach był jego właścicielem. Najważniejsze jest to by wszystkie dane były rzetelnie sprawdzone. By nie było przekłamań.

Wszystkie dane są umieszczane na stronach internetowych w czterech językach, w tym w języku polskim. Z tym, że głównym językiem, w którym tworzy się bazę danych jest język danego kraju. Dopiero później materiały są tłumaczone.

Wygląda na to, że wreszcie, dzięki temu projektowi, zyskamy szeroką bazę danych, z której będziemy mogli czerpać materiały przybliżające nam historię regionu. Ważnym jednak jest by ta baza była tworzona także po zakończeniu projektu.

Krzysztof Tęcza